SUNAR
Bazı
grafikler
neden
daha iyi?
İyi uygulanmış bir
'veri hikayeleştirme' nasıl bir etki yaratıyor?
Bir grafiğin rahatça anlaşılmasını sağlayan şey ne?
Birlikte inceleyelim. İkinci grafik gözümüze daha profesyonel ve anlaşılır görünüyor değil mi? Bunlara biraz yakından bakalım.
Önce ilkini inceleyelim.
Renkler, font ve genel yapı ‘Ben Excel’im’ diye bağırıyor. Excel’de default ayarlar ile yapılmış her grafik amatör görünür.
Başlık bunun ne grafiği olduğunu söylüyor ama ne anlamamız gerektiğini bize anlatmıyor.
Proje A hibe fonundan sonra diğer projelere göre çok daha fazla gelişmiş, ama bunu grafikte doğrudan söyleyen bir gösterim yok. Biz üzerine düşününce buluyoruz.
Yüzdelerin kaç olduğunu görebiliyor muyuz? Hayır. Kılavuz çizgileri takip edip tahmin etmek durumundayız.
Lejant okuma sırasına göre en sonda yer alan en alt kısımda. Grafiği anlamak için önce en alta gitmek, sonra yukarı çıkmak gerekiyor.
Şimdi de diğerine bakalım.
Grafikteki mesajı daha başlarken aldık. ‘Proje sonuçları’ gibi statik bir başlık yerine argüman ve mesaj içeren bir başlık.
Mesaj ile ilgili veri ön planda. A Projesi’nin %11’den %74’e çıkışı ilk bakışta görünüyor.
Mesaj ile uyumlu olacak şekilde renklendirme var. A projesi dışındakiler ise gri tonlarda, yani pasif/ikincil anlamında. Göz doğrudan renkli kısma gidiyor ve mesajı destekliyor.
Grafik Excel’de hazırlanmış gibi değil de sanki kurumsal bir şirketin yıllık faaliyet raporundan alınmış gibi profesyonel duruyor.
Grafikte eksenler, kılavuz çizgiler vs. yok. Sadece mesaja hizmet eden öğeler mevcut. Geri kalanlar atılınca yalın ve temiz bir görünüm sağlanmış.
Bir grafiğe baktığımızda tek tek bu analizleri yapmasak da beynimiz bir bütün olarak tüm bu tasarım unsurlarını değerlendirip bize grafiğin iyi ya da kötü olduğunu söylüyor.
Veriler ile bir mesajı iletmek için ham bir grafiğin ötesine geçmek gerek.
Konuşmayan bir grafik mesajı iletemez.
Bu grafiği bir sunumda gösterdikten sonra üzerine birinin konuşup açıklaması gerekir. Eğer bir raporda yer alsa ya da e-posta ekinde gönderilse karşı tarafa veriden bir değer sunmaz. Buna bakan kişinin ayrıca veriyi inceleyip keşfetmesi lazım. Bu da o kişi için ilave yük ve zaman kaybı.
Mesaj ve onunla uyumlu bir grafik rahat anlaşılır.
Böyle bir grafik ise kendi kendine konuşabilir. Mesajı ve anlatmak istediği şey net olarak üstte belirtilmiş. Bu mesaj ile birlikte grafiğe baktığımızda finanse edilen araştırma sayısının 2018’den sonra arttığını, burada fonlamanın da bu yıl arttığını vurgulayan görsel öğeler mevcut. Yani mesaj ile uyumlu bir görselleştirme karşımızda.
Bazen ne anlatacağımıza göre grafiğin odağı değişir.
Bir süpermarketin tüm şubeleri ile tek bir şubesindeki kategorilere göre karlılık kıyaslamasını gösteren şu grafiğe bakalım. Ne görünüyor? Gri renkli olan bar, yani ‘yiyecek’ hayli yüksek gibi. Diğer kategorilerde de tüm şubelerin üstünde ya da altında olanlar mevcut. Peki bu grafikte anlatılan ne? Ya da neyi söylemeye çalıştığımız belli mi?
Mesela şöyle
iki farklı hale getirsek ne olur?
Aynı veri iki farklı mesaja gidebiliyor değil mi? Düşüklük ve olumsuzluk olan kategorilerden de bahsedebiliriz, ya da tersine güçlü ve olumlu olanlardan. Ve hangisinden bahsediyorsak o mesajı gösteren şekilde grafiğin üzerinde odak ayarlaması yapıyoruz. Renk ile, kontrast ile, vurgular ile mesajı öne çıkartıyoruz.
Buraya kadar okuduysan sana kötü bir haberimiz var. Artık gördüğün sıradan Excel grafikleri gözüne batacak ve seni rahatsız edecek :)
İyi tarafından bakalım, bu örnekler aklının bir köşesinde olacağı için artık daha anlaşılır ve profesyonel görünen grafikler, raporlar ve sunumlar hazırlayabileceğini biliyorsun.
© 2022.
